Wstęp

Mechanika gry Wiedźmin: Gra Wyobraźni nie przewiduje określania charakteru prowadzonej postaci w takiej postaci jak to zwykło się robić w większości systemów rpg. Jednakże nie oznacza to, że charakter postaci nie ma żadnego wpływu na obraz gry. Wręcz przeciwnie jest to fundament sposobu postępowania danej postaci oraz bohaterów niezależnych. W tym artykule postaram się odpowiedzieć jakie pojawiają się konsekwencje wyboru postawy moralnej naszej ulubionej postaci, jak odgrywać poszczególne rodzaje charakteru oraz jaki charakter wybrać.

Wzrok skierowany na przeszłość

Każdy z nas chyba pamięta dość dokładnie czasu gdy zaczynał swoją przygodę z grami rpg, ale co do postaci, które wtedy prowadził to już nie jest takie pewne. Zatem wyśylmy szare komórki i spróbujmy sobie przypomnieć. Nie wiem jak w waszym przypadku ale ja grywałem wtedy dobrymi rycerzami, niosącymi pomoc potrzebującym, czarodziejami stojącymi na straży porządku i wszelkiego rodzaju pokrewnymi im postaciami, również moja ówczesna św.p. drużyna pękała w szwach od szlachetnych postaci.
Z biegiem czasu zaczęły pojawiać się postacie złe, dbające tylko o swoje interesy, a później to już trudno było dostrzec chociażby cień dobroci. Czym to było spowodowane trudno powiedzieć, prawdopodobnie łatwizną jaka wiąże się z prowadzeniem złej postaci, burzliwością i buntowniczością wieku nastoletniego. Natomiast aktualnie (od dłuższego czasu) ponownie zwykle grywam postaciami dobrymi i szlachetnymi. Nie wiem czy jest to reguła ale na przykładzie kilkunastu grających osób, z którymi mam bliski kontakt musze powiedzieć, że w większości przypadków tak było, a jak jest w waszym?

Zły, dobry i neutralny.

ale powróćmy na tor, który jest przewidziany dla tego artykułu. Spróbuję teraz scharakteryzować poszczególne rodzaje postaw postaci.
Postać zła ? to przede wszystkim postać kierująca się w swoim postępowaniu korzyściami jakie może odnieść w efekcie takiego bądź innego działania. Jeżeli gracz wybierze sobie do prowadzenia czarny charakter to nie oznacza to, że będzie szukał zaczepki z każdym napotkanym osobnikiem, będzie toczył pianę z ust i potrącał staruszki, a jak wiemy bardzo często się tak dzieje, gdyż gracze mają tendencje do wpadania ze skrajności w skrajność i bardzo prostego pojmowania zła. Powstaje pytanie jak będzie się zachowywać postać zła? Odpowiedź jest bardzo prosta jak tylko będzie miała ochotę, jeżeli motywem jej działania będzie osiągnięcie jakiś mniej lub bardziej sprecyzowanych celów. Postać zła może być klasycznym krwiożerczym @#%#$^^$%^%$ ale za chwilę może czynić dobro jeżeli będzie uważała, że jej się to opłaci.
Postać dobra ? w tym przypadku sprawa nie jest już tak prosta jak w przypadku złych postaci. Dobre charaktery kierują się w swoim postępowaniu tym co mogą uczynić dla innych, swoją osobę stawiając na drugim miejscu. Można to określić w ten sposób, że dobrzy bohaterowie patrzą na zewnątrz swojej osoby, w przeciwieństwie złych, których wzrok kieruje się na siebie. W samej grze skutkuje to tym, że prowadzenie dobrych postaci jest dużo trudniejsze i wymaga od gracza większego przemyślenia swoich działań. Jednak równocześnie w efekcie (przynajmniej w moim przypadku) sprawia więcej przyjemności i satysfakcji z gry. Gracze często obawiają się prowadzenia dobrych postaci uważając, że będzie to ich bardzo ograniczało w swobodzie zachowania. Jest w tym trochę prawdy gdyż trudno sobie wyobrazić, żeby dobra postać np. torturował jeńców w celu zdobycia pożądanych informacji. Jednak postać dobra ma prawie taką samą swobodę jak postać zła. Kluczową sprawą jest tu motywacja. Dobra postać kierując się osiągnięciem jakiegoś światłego celu i w oparciu o niego może tłumaczyć prawie wszystkie swoje uczynki. Jedyne co jest wymagane to inwencja grającego oraz wczucie się w prowadzoną postać.
Przy dobrych postaciach należy zwrócić uwagę na skrajny tego przypadek jakim są palladyni i rycerze bez skazy. Osoby te pojmują dobro bardzo specyficznie, mają swój własny system wartości, według, którego wszyscy nie podzielający ich zdania są złymi istotami. W efekcie skrajnie dobre postacie niejednokrotnie czynią więcej zła niż tuzin postaci złych.
Postać neutralna ? ten rodzaj charakteru chyba najbardziej jest zbliżony do tych jakie posiada większość ludzi. czyli osoby takie wcale nie będą dążyły do zachowania pewnej równowagi między złem i dobrem jak to jest opisywane w niektórych systemach (AD&D), a będą zupełnie zwyczajnymi, próbującymi po prostu dać sobie jakoś radę przedstawicielami swoich gatunków. Neutralne postacie będzie stać na czyny dobre ale zachowanie powszechnie uważane za złe też nie będzie im obce. Jest to zdecydowanie najłatwiejszy do prowadzenia rodzaj charakteru, szczególnie polecam go graczom o niewielkim doświadczeniu z grami rpg.

Przykład zachowań postaci w zależności od posiadanego charakteru.

Załóżmy taką sytuację. Kolejno postacie zła, dobra i neutralna spotykają w głuszy osobę ze złamaną nogą, która ewidentnie potrzebuje pomocy, gdyż w przeciwnym razie niechybnie dokona w tej dziczy żywota. Jakie będzie zachowanie kolejnych postaci, oczywiście należy wziąć poprawkę na to, że przytoczone przykłady są stereotypowe i dość przejaskrawione, mające jedynie unaocznić czytającym ideę głównego nurtu artykułu. Często zachowanie postaci o różnym charakterze może być zgoła odmienne.
Postać zła ? osoba ta zanim udzieli pomocy oceni korzyści jakie na tym uzyska. Pytanie, a co ja z tego będę miał będzie najprawdopodobniej pierwszym zadanym. Ocena wyglądu potrzebującego też nie jest bez znaczenia jeżeli będzie to osoba wyglądająca majętnie czarnych charakter licząc na sowite wynagrodzenie bez szemrania weźmie się za udzielanie pomocy. Gdyby zły bohater nie bardzo mógł liczyć na wynagrodzenie to może ocenić wartość jaką dla niego przedstawi sam potrzebujący oraz jego ekwipunek, gdyby np. znał osobę, która zapłaci za ludzkie narządy to bez wahania dobije bezbronnego i zabierze to czego potrzebuje. Z drugiej stronie zły bohater może pomóc nędzarzowi ale wtedy nie zapomni o przysłudze i we właściwym czasie pojawi się żeby odebrać dług.
Może się tutaj pojawić pytanie: czy Geralt był zły przecież pomoc uzależniał od nagrody w postaci: „Dasz mi to co zastaniesz w domu, a czego się nie spodziewasz”. Mamy tutaj do czynienia właśnie z jedną z tych sytuacji odbiegających od stereotypu. Postać przecież dobra ewentualnie neutralna żąda nagrody ale nie robi tego ot tak sobie, a wspiera się starodawnym prawem uzasadniającym złożenie jej ultimatum. Poza tym nawet jeżeli potrzebujący nie zgodziłby się na propozycję Geralta to ten chyba by go nie zostawił.
Postać dobra ? oczywiście osoba ta ruszy z pomocą szczęśliwa, że może na coś się przydać. Jednak może się też pojawić sytuacja, że tej pomocy nie udzieli. Gdyby np. aktualnie ścigała szajkę bezlitosnych morderców to względy te zadecydują o tym, że nieszczęśnik nie otrzyma pomocy. Wtedy jednak dobry bohater raczej pozostawi potrzebującemu jakiś prowiant, może trochę ekwipunku i obietnicę powrotu lub przysłania kogoś gdy tylko to będzie możliwe. Z drugiej strony jeżeli dobra postać zauważyłaby, że potrzebujący nie zasługuje na pomoc (należy do cechu zabójców, jest wyznawcą mrocznego kultu) to nie jest wykluczone, że z pełną premedytacja zostawiłaby go na śmierć. Postać dobra nie zażąda też wynagrodzenia za swoją pomoc, co nie znaczy, że takowego nie przyjmie od wdzięcznego uratowanego.
Postać neutralna ? w przypadku neutralnego bohatera to początkowo zachowa się on jak zły bohater ale gdyby okazało się, że nie może liczyć na wynagrodzenie to prawdopodobnie i tak udzieli pomocy. Natomiast jeżeli zdecyduje się w końcu takiej pomocy nie udzielać to nie ma co robić mu z tego powodu wyrzutów. Przecież wszystkim nam zdarzają się błędy. Jak widzicie postać neutralna ma zdecydowanie największe pole manewru dlatego najlepiej się nadaje dla początkujących graczy.

Charakter w Wiedźminie: Grze Wyobraźni

W systemie tym nie ma czegoś takiego jak określenie charakteru postaci w charakterystyczny dla znacznej ilości gier rpg sposób, czyli podziału na dobrych, złych, neutralnych, praworządnych i chaotycznych. Jednak umieszczenie w rozdziale zapisów o honorze, reputacji i przygodzie jest niczym innym jak próbą pewnego nowatorskiego rozwiązania tego zagadnienia. Próbą moim zdaniem niezbyt udaną, a to dlatego, że próbą przedstawiającą tylko pewny wycinek postaw życiowych bohaterów występujących w wiedźminlandzie.
Przecież nie można oderwać takich cech charakteru jak honor, awanturniczy tryb życia czy dbanie o swoją reputację od samego charakteru, a dlaczego ktoś zapyta? Odpowiadam dlatego, że zupełnie inaczej do zagadnień honoru, reputacji i przygody będą podchodziły osoby o różnym nastawieniu moralnym np. punktem honoru dla zimnokrwistego, złego zabójcy (jakoś nie bardzo widzę sytuację żeby przedstawiciel tej profesji mógł mieć inny charakter) będzie wywiązanie się z kontraktu, a już wybranie honoru na najwyższym poziomie nie przeszkodzi mu strzelić komuś w plecy, co dla dobrego wojownika będzie raczej nie do przyjęcia (chyba, że będzie strzelał do szumowiny nie zasługującej żeby wobec niej stosować honorowe reguły, pamiętasz co czytałeś o zachowaniach dobrych postaci).
Wniosek jaki z tego można wysnuć jest następujący: Bajarz i tak musi przepuścić zachowanie postaci przez filtr jej charakteru zanim zdecyduje czy postać zachowuje się niezgodnie ze swoim honorem, reputacją, czy przygodą.
Dowodzenie pewnych braków systemu byłoby niepełne gdyby ich autor nie wychodził z jakąś alternatywą. Więc proponuję co następuje:
– można usunąć z mechaniki gry parametry honoru, reputacji i przygody,
– jednocześnie nie proponuję wprowadzać czegoś w zamian,
– czyli coś takiego jak określenie charakteru w jakiejkolwiek formie zniknie z naszej gry, motywuję to tym, że charakter jako bardzo złożony przymiot każdego człowieka jest nieopisywalny w kilku słowach, a już na pewno nie da się tego zrobić w 3 słowach,
– konsekwencją powyższego jest to, że Bajarz traci możliwość ingerowanie w sposób postępowania graczy, przez zabranianie powzięcia jakiś akcji jako niezgodnych z charakterem,
– w efekcie zmienia się też sposób nagradzania graczy za odgrywanie charakteru, w takim przypadku nie będziemy nagradzać postępowania zgodnego z charakterem, a odgrywanie samych składowych charakteru.
– gdy Bajarz nie chce rezygnować z określania charakteru proponuję żeby przeniósł to na historię postaci. W tym miejscu gracze mogą opisać charakter prowadzonych postaci rozbudowując swoją wypowiedź. Na pewno będzie to z korzyścią dla Bajarza jak i samych graczy.

Jakimi postaciami grać

W dużej mierze zależy to od preferencji i umiejętności samego gracza. Ja osobiście polecam wszystkim grę postaciami dobrymi. Fakt myślę, że trudniejsza to sztuka i czasem napracować się trzeba ale jaką później mamy satysfakcję. Co prawda można też stworzyć bardzo interesującą złą postać. Inteligentny czarny charakter z piekła rodem działający podstępem i snujący sieci intrygi to też jest coś. Jednak musimy spojrzeć na pewne założenia gier rpg. Drużyna to działająca wspólnie grupa osób, której siła wypływa z tej jedności. Osoba zła wcześniej czy później musi zburzyć tę jedność, a tym samym musi uderzyć w sam fundament gier rpg. i gracze i Bajarze zdają sobie z tego sprawę, a to z kolei prowadzi do nienaturalnych zachowań złych postaci będących członkami grupy. Takie postacie są bezwzględne w stosunku do bohaterów niezależnych, by po chwili ratować z narażeniem życia jednego z członków swojej drużyny itp.. Natomiast idealne granie złymi postaciami kończy się skłóceniem drużyny i w zasadzie destrukcją gry, a przecież nie o to tu chodzi. Dlatego złych polecam na NPC-ów lub graczy zaznajomionych ze scenariuszem i będących w drużynie niczym innym jak koniem trojańskim (co za perfidny chwyt).
Mam nadzieję, że w czasie odgrywania waszych postaci oraz bohaterów niezależnych tekst ten będzie przydatny zarówno dla graczy jak i Bajarzy. Szczytem satysfakcji będzie dla mnie to, że po przeczytaniu artykułu niektórzy z was zechcą głębiej zastanowić się nad aspektem charakteru swojej postaci.

Ps. Podziękowania dla karpia i Beerbariana za celne uwagi, z których wiele uwzględniłem w trakcie pisania.